به گزارش مشرق، در بخش سوم نشست مهر با عوامل فیلم "اختاپوس" درباره بازی امیرغفارمنش، ترکیب بازیگران و شرایط اکران و گلههای هاشمی از این وضعیت صحبت کردیم.
*آقای غفارمنش درباره ترکیب بازی خود با هومن حاج عبداللهی صحبت می کنید؟
- امیر غفارمنش: هومن حاج عبداللهی خیلی تیپ ساز و با استعداد است. در کار هنری، ما خود فروش احساساتمان هستیم. من با وی یک هارمونی عاطفی دارم. هر وقت هم کنار قرار گرفتم نتیجه راضی کننده بوده است. او هم همین حس را دارد. در همان ابتدا هاشمی فیلمنامه را در اختیار ما گذاشت و تاکید کرد که می خواهم نقش شما دونفر ( گرگ و روباه) بهتر شود. به نوعی دست ما را باز گذاشت.
حاج عبداللهی برای این نقش به نوعی صداسازی کرد ولی من از همان ابتدا این کار را نکردم و عنوان کردم می خواهم با صدای خودم نقش را بازی کنم. " اختاپوس" یک کار پست مدرنیسم کودک است . ما در فیلم روباه هستیم اما ماسک روی سرمان نیست و فقط صورتهایمان گریم شده است. به نوعی کار تلفیقی است. حتی در سکانسی برای غذا درست کردن از یک گاز امروزی که در خانه هر شخصی می تواند باشد، استفاده کردیم حتی با لباس معمولی خودمان در نقش قرار می گرفتیم.
هاشمی قصد داشت این فیلم را با دنیای امروز ربط دهد. به همین دلیل من صداسازی کردم و می خواستم همه چیز رئال باشد. کاراکتر حاج عبدالهی شوخ و شیطون است و من بیشتر طناز هستم و دنبال فرمول های کمدی در کار می گردم، تا مخاطب بخندد. مردم را در این روزها خیلی سخت می توان خنداند.
* همکاری قبلی هم با هاشمی داشتید؟
- غفارمنش:من هاشمی را از سال 67 می شناسم اما سر این کار شناختم خیلی بیشتر شد. خیلی ها معتقدند وی آدم سیاسی است. اما با شناختی که من از هاشمی دارم او بیشتر ترجیح می دهد آدم فرهنگی باشد تا سیاسی.
من تاکنون هفت کار سینمایی انجام دادم اما فقط دو تا از آنها بود که وقتی من سر کار بودم کارگردان می دانست که چه چیزی می خواهد و نگاه کاملا حرفه ای داشت. یکی بهمن فرمان آرا و دیگری سید جواد هاشمی.
واقعا خودم از هاشمی انتظار نداشتم که آنقدر خوب دوربین را بشناسد. از ابتدا فکر نمی کردم این فیلم آنقدر خوب شود. من طراحی صحنه و رنگ و لعاب فیلم را دوست دارم. به عقیده من "اختاپوس" خوبتر از آن چیزی شد که در ذهن من بود. یک لحظاتی از فیلم مثل نقاشی است.
همسرم شاید همه کارهایی که من بازی کردم را دوست ندارد، با اینکه فکر می کردم " اختاپوس" فیلم کودک است و ممکن است او از دیدنش لذت نبرد، اما معتقد است فیلم خوبی شده و حتی مایل بود دوباره آن را ببیند. از نقش و بازی من هم راضی بود.
- هاشمی: متاسفانه قدر امیر غفارمنش را در حوزه بازیگری و ژانر کمدی ندانستند. او بسیار در این زمینه باهوش است.
* شما به نسبت پتانسیل و ظرفیتی که دارید حضورتان خیلی در سینما، تئاتر و تلویزیون کمرنگ است. آیا تعمدی در این فاصله گرفتن است.
- غفارمنش: نه اصلا این گونه نیست. اندیشه من کمی تغییر کرده است. در حال حاضر اعتقاد دارم در این جایگاهی که در شرایط فعلی قرار دارم، همان جایی است که باید باشم. چون من شاید یک نقصهایی به لحاظ بازیگری و یا حتی اخلاقی داشتم که رشد نکردم. معتقدم خداوند به آدم ها جایزه می دهد به خاطر هر پرهیزی که فرد در زندگیش می کند و مانع رشد تو می شود، به خاطر هر نقص اخلاقی که فرد دارد.
من احساس می کنم در گذشته کمی آدم تند و تیزی بودم. خیلی کمال طلب بودم به طوریکه اگر کار در لحظه ای با ایده آل های من یکی نبود حاشیه ایجاد می کردم. این واقعیت است. هر چقدر هم شما توانمند باشیداما حاشیه ایجاد کنید قطعا کمتر کسی حاضر می شود با شما کار کند.
اما در این سالها یاد گرفتم که سکوت کنم و بیشتر گوش بدهم و آن چیزی که کارگردان می خواهد را انجام دهم و خودم را در اختیار او به عنوان بازیگر بگذارم. بازیگرانی چون شکیبایی، پرستویی، کیانیان، پورصمیمی و ...که هر کدام جایگاهی در بازیگری دارند نه جوان تازه کارند نه با پول وارد سینما شدند. بیشتر بازیگرانی که ماندگار هستند هیچ کدام زیر سن 50 سال مطرح نبودند. به عقیده من دراین حرفه کمی صبوری لازم است. در نسل جدید و شاگردانم می بینم که چقدر دنبال دیده شدن هستند. در صورتی که من به آنها می گویم که نباید چنین هدفی را دنبال کنند.
* پس باید در سن 50 سالگی شاهد حضور پررنگ شما باشیم.
- غفارمنش: من 5 سال است که مدام پشت هم کار میکنم.
- هاشمی: غفارمنش باید در کاری قرار بگیرد که دیده شود.
- غفارمنش: معتقدم که حتی اگر نقش کوتاه هم باشد باید بازیگر به آن نگاه یک نقش بلند را داشته باشد.
- هاشمی: بازیگران از یک جایی دیگر سر صحنه خسته می شوند و البته حق هم دارند. خود من هم این گونه هستم. اما غفارمنش از آن دسته بازیگرانی بود که با تمام انرژی خود تا پایان، کار را ادامه می داد. من در انتخابهایم برای این فیلم به غیراز دو مورد ( آنها نیز تیپشان برایم مهم بود نه بازی) بقیه بازیگران همه درست در جای خود بودند و از نتیجه کار با آنها راضی هستم. به طور نمونه امین زندگانی نقش عجوزه را برجسته کرد.
-غفارمنش: من عمدتا خودم را خیلی به فیلم می سپارم چه زمانی که بازی می کنم و چه زمانی که مخاطب هستم. وقتی به عنوان مخاطب فیلم " اختاپوس" را نگاه کردم بدون توجه به حضور خودم احساس می کنم امین زندگانی بسیار بازی متفاوتی ارائه کرده است. برخی دیگر از بازیگران شاید بیشتر همان سبک بازیهای قبلی خود را داشته اند.
* آقای هاشمی با توجه به این موضوع، فکر نمی کنید امین حیائی و نیلوفر خوش خلق در این کار کم فروشی کردند؟
- هاشمی:حضورشان به فیلم لطمه نزده است. اما می توانستند بازی های بهتری ارائه کنند. انرژی آدم ها در بازی هایشان بدون شک دیده می شود. حتی به عقیده من خوش خلق بیشتر از حیائی در فیلم انرژی گذاشته است و این مشخص است.
حیائی همزمان برای این فیلم سر سه کار دیگر هم بود. من کل بازیهای حیائی را در هفت روز و دو ساعت گرفتم. باور کردنی نیست. حیائی به شدت بازیگر متعهد و خوش اخلاقی است. وی شرایط جسمی خوبی نداشت. او سه ماه به خاطر کمردرد در بالارفتن از برج و پریدن از روی ماشین در " قلاده های طلا" در خانه استراحت می کرد.
اما بازیگر متعهدی است. او پشت هم در 24 ساعت کار می کرد. حتی یک هفته کار به دلیل شرایطی که داشت، متوقف شد. اما بازنگذاشت که ما عقب بیفتیم و به تعهد کاری خود عمل کرد.
من گروه بسیار خوبی داشتم و فکر می کنم با یک اکران خوب قطعا این خستگی و شرایط دشوار کار باعث می شد بچه ها انرژی بگیرند. اما متاسفانه در حال حاضر شرایط اکران اصلا مناسب نیست.
* پخش کننده فیلم چه کسی است؟
- هاشمی: آقای شعبانی - البته قرار بود فیلمیران باشد متاسفانه فیلم لطمه بدی از این جهت خورد. طبق قانون، فیلمیران در سال بیشتر از 8 فیلم نمی تواند اکران کند و ما نمی دانستیم فیلممان نهم شده است. کارها هم در دفتر سرتیپی انجام شده است. اما از یک جایی طبق قانون زیر نظر دفتر دیگری و آقای شعبانی قرار گرفت. سرتیپی هم فیلم را رها کرد.
چند روز پیش در سینما اریکه ایرانیان بودم. مخاطبین وارد سینما می شدند و فیلم خود را انتخاب می کردند. فیلم ما هیچ جایگاهی در این سینما نداشت. در سینما آزادی هنوز آنونس فیلم نرفته تا از تلویزیون بیرون سینما پخش شود. اساسا تبلیغات برای این فیلم صفر است و لطمه جبران ناپذیری به فیلم زد.
ما تا محرم فقط برای اکران فیلم 5 هفته فرصت داشتیم. فیلم ما در بدترین زمان ممکن اکران شد. اعلام کردم که بعد از دهه اول محرم اگر فیلم دوباره اکران نشود، من نابود می شوم. با اینکه موزیکال است اما باید دوباره اکران شود. چون پول فیلم بر نمی گردد. باور کنید ما دنبال پول فیلم نیستیم.
دولت هم کمکمان نکرد یک شخصی از ارشاد به من گفت به شرطی من پول میدهم که یک نفری که آنها مدنظرشان بود را عوض کنم. من اصلاً آدم اخلاقی هستم و قبول نکردم.
* در صورتی که به نظر میرسد شما روابط خوبی دارید؟
- هاشمی: اگر شما از جهت سیاسی میگویید که من از این بابت شکست خورده هستم اما از جهت رفاقتی، دوست زیاد دارم اما آنها هم میترسند به من کمک کنند. همه مواضع من را می دانند و خیلی روشن است. من اصلاً دوست ندارم خیلی فیلم سیاسی بسازم و معتقدم هنرمندان باید تلنگر بزنند قرار نیست انقلاب کنند اما باید متعهد باشند.
* البته شما در فیلم "اختاپوس" یک روایت سطحی سیاسی هم دارید.
- هاشمی: من خودم آن بخش را خیلی دوست ندارم. البته خودم با غفارمنش این بخش فیلمنامه را نوشتیم. من در کلیت کار معتقدم رسالت ما گفتن ریشههای خوبیها و بدیها است. اینکه بگویم شورای صنفی نمایش، ارشاد، فارابی با من در اکران فیلم لج کرده اند درست نیست. مساله اکران یک معضل حل نشدنی است ما ظرفیت اکران نداریم.
دوستان ما در شورای صنفی و یا غیره این نیت را ندارند که بخواهند در اکران فیلم من سنگ بیاندازند. اکران ما مشکلات زیادی دارد و سینمای کود ک شرایط بحرانی تری دارد. من اصلاً فکر نمیکردم "اختاپوس" آنقدر در اکران شکست بخورد.
* امسال شرایط سینمای ایران در اکران اصلاً مناسب نیست و حاشیههای بسیاری هم تاکنون داشته است.
- بله. خانوادهها اصلاً به سینما نمیروند. اما این موضوع نباید باعث شود که فیلمساز، فیلم خوب نسازد.
* آیا آموزش و پرورش از فیلم شما حمایت کرده است.
- بله. اما مدیریت آموزش و پرورش از پایین به بالاست. حتی اگر وزیر آموزش و پرورش هم دستور دهد مدارس بچهها را برای نمایش فیلم ببرند، شاید مدیر مدرسه بگوید چشم، اما انجام نمیدهد. "کلاه قرمزی و بچه ننه" برای اکران در سینماها برای مدارس ممنوع شده است اما با توجه به این موضوع وقتی بچهها را به سینما میبرند معلمها نیز آنها را برای دیدن "کلاه قرمزی" میبرند چون خودشان دوست دارند این فیلم را ببینند. تا زمانی که اکران این فیلم ادامه داشته باشد فیلم "اختاپوس" وضعیت خوبی ندارد.
"کلاه قرمزی" هنوز 54 سینما دارد در صورتی که فیلم من 34 سینما دارد. با اینکه من جای آن فیلم آمدم . این بیعدالتی همچنان ادامه دارد. باور کنید بچههای مدرسه میروند سینما تا فیلم ببینند، سینمادار خودش پیشنهاد میدهد که میخواهید برایتان "کلاه قرمزی" نمایش دهم. در این شرایط فیلم من را بر می دارد و در آن سانس "کلاه قرمزی" نمایش میدهد. چون هنوز هم کپی در اختیار سینمادار است. در این شرایط سینمادار هم در پایان روز اعلام میکند که "اختاپوس" فروش نکرده است در حالی که از مدرسه به من میگویند ما رفتیم فیلم شما را ببینیم اما به پیشنهاد سینمادار "کلاه قرمزی" دیدیم. این کار غیرقانونی است باید کپیهای آن فیلم از سینماها جمع شود.
- غفارمنش: "کلاه قرمزی" در نظر من فیلم بسیار خوبی است اما نمایش آن در کنار فیلم ما کمی بی انصافی است به هر حال آن فیلم شرایط و بستر تبلیغاتی زیادی خصوصاً از طریق تلویزیون در این سالها داشته است.